Elektrik Direnci

Elektrik Direnci

Elektrik direnci güvenlik ayakkabılarının önemli bir özelliğidir. Doğru seçim söz konusu olduğunda iki unsur göz önünde bulundurulmalıdır:

1) Ayakkabının elektrostatik yüklenmeyi ne kadar çabuk dağıttığı.

2) Ayakkabının elektrik şoklarına karşı ne kadar iyi korum sağladığı.

Elektriğin bulunduğu bir çalışma ortamında voltaja maruz kalabilirsiniz. Elektrik direnci olan ayakkabılar vücudunuzdan yüksek oranda elektrik akımı geçmesini engeller. 

Düşük elektrik direnci olan ayakkabılar

Düşük elektrik direnci olan ayakkabılar elektrostatik yükü kontrollü bir şekilde dağıtır ve böylece aşırı yüksek akımın toplanmasını engeller. Elektrik yükünün dağıtımı için kişi topraklanmış zeminde çalışıyor olmalıdır.

Duruma göre belli bir direnç özelliğine sahip ayakkabılar tercih edilmelidir. Bata Industrials iki çeşit elektrik direncine sahip ayakkabılar sunmaktadır: Anti-statik ve ESD. 

Elektrostatik boşalma

Elektrostatik boşalma patlama (patlayıcılar, kimyasallar, gazlar, toz patlaması) gibi tehlikeli durumlarda ya da hassas elektronik cihazların (mikroçipler, sabit diskler vesaire) bulunduğu ortamlar için önemlidir. Hareket ederken elektrostatik yük vücudunuzda toplanır. Geçirgen özelliğe sahip ayakkabı ve kıyafetler bu yükü artırır ve belli bir noktada elektrostatik boşalma gerçekleşir. Yüksek veya kontrolsüz bir elektrik boşalması oldukça ciddi sonuçlara sebep olabilir mesela kıvılcımlanma nedeniyle patlamalar veya çalıştığınız elektronik aygıtların hasar görmesi.

Anti-Statik

Anti-statik ayakkabılar EN 20344: 2011 5 10 standartlarına göre 0.1 ile 1000 MegaOhm (MΩ) arasında bir elektrik direncine sahiptirler. Bu değer elektrik şokuna karşı sağlam koruma ile yeterli akım dağıtımı arasında bir denge kurmak amaçlıdır. Bu ayakkabılar birçok farklı çalışma ortamında kullanmaya uygundur

ESD

ESD (ElektroStatik Dağıtıcı) ayakkabılar BS EN 61340-4-3: 2002 (IEC 61340-4-3:2001) değerlerine göre 0.1 ile 100 MegaOhm (MΩ) arasında elektrik direnci sağlar. ESD ayakkabılar güçlü ve kontrolsüz bir elektrostatik yükünü engelleyecek düşük elektrik direncini garanti altına alır.

Çeşitli sınıflar

Ayakkabıların BS EN 61340-4-3: 2002 normlarını karşılayıp karşılamadığı 3 sınıfa ayrılarak belirlenir. Bu sınıfların arasındaki farklılıklar havalandırma süresi, sıcaklık ve rutubettir. Sıcaklık ve nem (ya da ayakkabının nemi) ayakkabının elektrik direncinde önemli bir rol oynar. Sınıf 3 için standart oda sıcaklığı ve rutubeti ortamında testler yapılır. Sınıf 1 ise en yüksek sıcaklık ve en düşük rutubet ortamında test edilir. Ayakkabılar Sınıf 1 kriterlerini karşıladığında (yani 0.1 ile 100 MΩ arasında bir elektrik direncine sahip olduğunda) istisnai durumda bile düşük akım direncine sahip olduğu kesindir.

Ek Testler

BS EN61340-4-3:2002 normlarına ek olarak ayrıca IEC 61340-5-1:2007 (IEC 61340-4-5) normları da göz önünde bulundurulur. Bu norm için aynı testler ESD ortamlarında da yapılır. Testlerde gerçek bir kişi bu ayakkabıları gider ve iletken bir test yüzeyinde ayakkabıların direnci sınanır. ESD ayakkabılar ayrıca 3.5 x 107 W (35MW) direncine sahip olmalıdır.

İletken, Yalıtkan ve Elektrik Şoklarına Dayanıklı

Olağandışı durumlar için ayrıca iletken, yalıtkan ve elektrik şoku dirençli ayakkabılar da vardır.

İletken ayakkabılar EN 20344: 2011 5 10 normlarına göre 0.1 MΩ altında dirence sahiptirler. Bu ayakkabılar aslında sadece barut gibi yüksek patlayıcı özelliğe sahip materyallerle çalışanlar içindir.

Yalıtkan ayakkabılar ile yüksek elektrik direncine saiptir. Bunlar rutubet gibi çevre faktörleri dahil olmak üzere bir dizi farklı kritere göre değişkenlik gösterir. Yalıtkan ayakkabılar yüksek voltaj şoku riskine karşı gereklidir (>1000V).

Bata Industrials şimdilik bu çeşit çalışma ayakkabıları sunmamaktadır.

Zemin Döşeme

ESD ayakkabılar uygun yüzeyde olmazsa gerekli fonksiyonu gösteremez. Bu yüzden ayakkabılar ve zemin döşeme kombinasyonlarını öngören normlar barındıran ayrı bir test metodu uygulanır.