Güvenli Çatı Çalışmaları

Mevcut Çatılarda Tadilat ve Benzeri Çalışmalar

Çatılardaki çalışmaların yüksek risk içerdiği dikkate alınarak, uygun risk değerlendirmesi ve yeterli planlama yapılıp önlemler alınmadan başlanılmamalıdır.

Çatıların onarılması, yenilenmesi veya sökülmesi planlanırken; malzemenin çatıdan nasıl kaldırılacağı, nasıl depolanacağı gibi hususlar dikkate alınmalıdır.

Çatıların kapatılması, döşeme gibi işler sırasında da çalışanların düşmesini önleyici tedbirler alınmalıdır.

Çatıda çalışacak kişilerin yeterli bilgiye, deneyime ve yeteneğe sahip olmaları gerekir.

Bazen İkinci Bir Şansınız Olmayabilir...

Yapılacak iş gerekli mi?

Çatıda yapılması gereken işin çatıya çıkmadan yapılıp yapılamayacağı ve çatıda geçen sürenin kısaltılıp kısaltılamayacağı sorgulanmalıdır. (Mümkünse çalışma süresini kısaltmak için çatı parçaları zeminde birleştirilebilir.)

İşe başlamadan önce

Bütün çatı çalışmalarında, işe başlamadan önce risk değerlendirmesi yapılmalıdır. Gereken aletler temin edilmeli, uygun önlemler alınmalı, güvenli bir çalışma ortamı oluşturulmalı, çalışanlara yeterli eğitim ve talimatlar verilmiş olmalıdır.

Düşmeye karşı önlemler

Çatıda yapılan çalışmalar için öncelikle, çatıya çıkış ve çatıdan iniş sırasında düşme riski olan yerlerde uygun önlemler alınmalıdır.

Risk değerlendirmesi sonuçlarına göre, öncelik toplu koruma önlemlerine verilmeli, daha sonra kişisel koruyucuların kullanılması düşünülmelidir.

Düşmeye karşı önlemler, çalışma başlamadan önce planlanmalı, uygulanmalı ve çalışma bitene kadar sürdürülmelidir.

Yüksekte yapılacak çalışmalarda hava koşulları da göz önüne alınmalı, buzlu, nemli ve rüzgarlı ortamların insan ve malzeme düşme riskini artırdığı unutulmamalıdır.

Düşen malzemeler

Düşen malzemeler ölümlere yol açabilirler. Bu nedenle çatıdan aşağıya hiçbir şey atılmamalıdır.

Herhangi bir yaralanma riskini azaltmak için;

* Malzemelerin indirilmesi için kapalı çöp bacası veya yük asansörü kullanılmalıdır.

* Malzemelerin düşebilecek yerlerde birikmesine izin verilmemelidir.

* Çatı çalışmalarının sürdürüldüğü kısmın altındaki ve çevresindeki tehlikeli alana girilmesi önlenmelidir.

* Düşen malzemelerden oluşabilecek yaralanmaları önlemek için gerekli tedbirler alınmalıdır (ağ, vs.).

* Eğer mümkünse büyük ve ağır malzemeleri çatıya taşımaktan kaçınmalıdır.

* Özellikle rüzgarlı havalarda bütün malzemenin düzgün ve doğru şekilde depolandığından emin olunmalıdır.

Çatı Çeşitleri ve Riskler 

Düz çatılarda çalışanlar;

* Çatının kenarından,

* Çalışmanın yapıldığı alanın kenarından,

* Boşluklardan, açıklıklardan veya kırılgan çatı aydınlatmalarından

düşebilirler.

Eğimli çatılarda çalışanlar;

* Saçaklardan,

* Çatıdan aşağı kayarak şaçak üzerinden,

* Çatının iç kısmından,

* Kenar korkuluklarından düşebilirler.

Eğimli çatıda çalışmak yerine hareketli platformlarda çalışmak daha güvenli olabilir. Hareketli çalışma platformları, kısa süreli çalışmalarda veya tehlikeli boşlukların oluşabileceği yıkım çalışmalarında elverişlidir.

Endüstriyel amaçlı, geniş yayılımlı bina çatılarında çalışanlar;

* Çatının kenarlarından,

* Çatıdaki boşluklardan,

* Dolgu panellerinden,

* İskeleden,

* Kırılgan çatı aydınlatmalarından, düşebilirler.

Kırılgan çatılar

Bir kişinin ağırlığını veya herhangi bir yükü güvenli taşıyamayan malzeme kırılgan malzemedir. Bu nedenle bu tür çatılar güvenli çalışma alanları değillerdir ve gerekli önlemler alınmadan çalışılmamalıdır.

Bazı maddeler (asbestli çimento, fiberglas ve plastik gibi) genellikle yaşlandıkça kırılganlaşır veya çelik levhalar paslanarak dayanıklılıklarını yitirebilirler. Ayrıca çatılar gözle tam görülemeyen kırılgan kısımlar ihtiva edebilir (çatı aydınlatmaları gibi). 

Çatı Çalışmaları İçin Önlemler

Çatıda çalışma veya bulunma gerekliliğini azaltmak için;

* Yükleme bölmeleri kullanılmalıdır.

* Uygun nitelikteki levhanın, doğru yere doğru zamanda getirilmesi ve düzenlenmesi sağlanmalıdır.

* Çalışılan pozisyonlara uygun olarak, erişim noktaları düzenlenmelidir.

* Düşmeyi önleyici ekipmana güvenmek yerine, güvenli çalışma yerleri sağlayarak düşme riski azaltılmalıdır.