Zehirlenmeler

ZEHİRLENMELER

Zehirlenme: Vücuda zehirli (toksik) bir maddenin girmesi sonucu normal fonksiyonların bozulmasıdır.

Hangi Yollarla?

* Sindirim yolu (En sık rastlanan zehirlenme yoludur) 

* Solunum yolu

* Cilt yolu

Genel Belirtiler

Sinir sistemi bozuklukları 

* Bilinç kaybı, 

* havale, 

* rahatsızlık hissi, 

* hareketlerde uyumsuzluk

Solunum sistemi bozuklukları

* Nefes darlığı, 

* morarma, 

* solunum durması

Dolaşım sistemi bozuklukları

* Nabız bozukluğu, 

* kalp durması

Sindirim sistemi bozuklukları

* Bulantı, 

* kusma, 

* karın ağrısı, 

* ishal

Zehirlenmelerde Genel İlkyardım Kuralları

* Neden olan maddeyi öğrenmeye çalış

* Ambalajını sağlık kuruluşuna götür

* Maddeyi ortamdan uzaklaştır

* Bilinç 

* ABC

* KUSTURMA

* Bulaşmış bir şey varsa  Bol Su İle Yıka

* Gaz zehirlenmesi varsa Açık Havaya Çıkart

* 112 

Sindirim Yolu Zehirlenmeleri En sık rastlanan zehirlenme yoludur. 

* Ev yada bahçede kullanılan kimyasal maddeler 

* Zehirli mantarlar 

* Bozuk besinler 

* İlaç 

* Aşırı alkol

Sindirim Yolu Zehirlenmede İlkyardım

Bilinç kontrolü 

Ağzı su ile çalkalanır, eller sabunlu su ile yıkanır

ABC

Kusma, bulantı, ishal değerlendirilir

Asla kusturulmaz!

Bilinç kaybı-koma pozisyonu

Üstü örtülür

112

Zehirli maddenin türü

İlaç yada uyuşturucu alıyor mu?

Saat kaçta

Evde ne tip ilaçlar var?

Cilt Yoluyla Zehirlenmeler

Zehirli madde vücuda direkt deri aracılığı ile girer 

Bu yolla olan zehirlenmeler: 

Böcek sokmaları

Hayvan ısırıkları

İlaç enjeksiyonları 

Saç boyaları

Zirai ilaçlar

Cilt Yolu Zehirlenmelerinde ilkyardım

ABC,

Ellerin zehirli madde ile teması önlenmelidir,

Zehir bulaşmış giysiler çıkartılır,

15-20 dk deri bol suyla yıkanır,

112

Solunum Yolu Zehirlenmeleri

Karbonmonoksit 

Tüp kaçakları, 

Şofben, 

Bütan gaz sobaları, 

Lağım çukuru veya kayalarda biriken karbondioksit, 

Havuz hijyeninde kullanılan klor,

Yapıştırıcılar, boyalar ev temizleyicileri

Solunum Zehirlenmesinde Belirtiler

Yorgunluk, keyifsizlik, halsizlik

Bulantı, kusma 

Baş dönmesi, karıncalama

Koma, nöbetler, 

Solunum durması,

Göğüs ağrısı, çarpıntı kalp durması

Cilt ve tırnaklarda Kiraz Kırmızısı Renk

İlkyardımcının Alacağı Tedbirler

Maske veya ıslak bez kullan,

Elektrik düğmeleri ve ışıklandırma cihazlarını kullanma,

Duman varsa İp Kullan,

İtfaiyeye 110 haber ver

Solunum Yolu Zehirlenmelerinde İlkyardım

Kişiyi uzaklaştır,

Hareket ettirme,

ABC,

112

Uygun Pozisyon

Karbonmonoksit Zehirlenmesi

Karbonmonoksit 

Renksiz, Kokusuz, Havadan Hafif Ve Rahatsız Edici Olmayan Bir Gazdır.

Hemoglobine Bağlanma Kapasitesi Oksijenden 280 Kat Daha Fazladır.

Endüstri,

Egzost gazları, 

Gaz ve kömür ısıtıcıları, mangal kömürleri, 

Kuyular ve derin çukurlarda bulunur.

Şofben Kazaları

Elektrikli 

Patlamalar-Yanıklar- Elektrik çarpması

LPG li  

Boğulma

Şofben Kazalarını Önleme

Banyo kilitlenmemeli

İyi çeken bir bacaya bağlanmalı

Bolca hava girişi sağlanmalı

Şofben-tüp hortumu 125 cm den uzun olmamalı

Banyodan uzun süre çıkmayan kişi kontrol edilmeli

HAYVAN ISIRMALARINDA İLKYARDIM

ABC

5 dk. Sabun ve su ile yıkama

Temiz bezle kapatma

Gerekiyorsa baskılı bandaj

112

Kuduz ve tetanoz için uyarı

Arı Sokması

Acı, şişme, kızarıklık 

Arı birkaç yerden, nefes borusuna yakın bir yerden soktuysa 

Kişi alerjik bünyeli ise tehlikeli

Arı Sokmalarında İlkyardım

Yaralı bölge yıkanır

Görülüyorsa arının iğnesi çıkarılır

Soğuk uygulama yapılır

Eğer ağızdan sokmuşsa 

buz emmesi sağlanır

Ağız içi sokmalarında ve alerji hikayesi olanlarda 112

Akrep Sokması

Kuvvetli bir lokal reaksiyon oluşturur.

Ağrı, şişme

İltihaplanma, kızarma, morarma

Adale krampları, titreme karıncalanma

Huzursuzluk, havale

Akrep Sokmalarında İlkyardım

Bölge hareketsiz

Yatar pozisyonda 

Soğuk 

Kan dolaşımını engellemeyecek şekilde bandaj 

Yara üzerine hiçbir girişim yapılmaz.

Yılan Sokmaları

Lokal ve genel belirtiler verir

Bölgede morluk, iltihaplanma 1-2 hafta 

Kusma, karın arısı, ishal 

Aşırı susuzluk

Şok, kanama

Psikolojik bozukluklar

Kalpte ritim bozukluğu, baş ağrısı ve solunum düzensizliği

Yılan Sokmalarında İlkyardım

Hasta sakinleştirilip, dinlenmesi sağlanır

Yara su ile yıkanır

Yakın bölgedeki yüzük, bilezik .. çıkarılır

Baş ve boyunda ise yara çevresine baskı 

Kol ve bacaklarda ise yara üstünden dolaşımı engellemeyecek şekilde bandaj uygulanır 

Soğuk 

Yara üzerine herhangi bir girişimde bulunulmaz yara emilmez

ABC

112

Deniz Canlıları Sokması

Çok ciddi değildir. Lokal ve genel belirtiler görülür

Kızarma

Şişme iltihaplanma

Sıkıntı hissi 

Huzursuzluk

Havale

Baş ağrısı

Deniz Canlıları Sokmasında İlkyardım

Yaralı bölge hareket ettirilmez

Batan diken çıkartılır,

Etkilenen bölge ovulmamalıdır 

Göz, Kulak ve Buruna Yabancı Cisim Kaçması

Göze yabancı cisim kaçmasında 

Toz gibi küçük madde ise;

Göz ışığa doğru çevrilir ve alt göz kapağı içine bakılır

Gerekirse üst göz kapağı açık tutulur

Nemli temiz bir bezle çıkarılmaya çalışılır

Hastaya gözünü kırpıştırması söylenir

Göz ovulmamalıdır

Çıkmıyorsa sağlık kuruluşuna gitmesi sağlanır.

Cisim Batması Metal Cisim Kaçması

Hasta yerinden oynatılmaz,

Göze hiçbir şekilde dokunulmaz,

İki göz birden kapatılır

112

Göz uzmanı olan bir sağlık kuruluşuna gitmesi sağlanır.

Kulağa Yabancı Cisim Kaçmasında İlkyardım

Kesinlikle sivri ve delici bir cisimle müdahale edilmez,

Su değdirilmez,

112

Buruna Yabancı Cisim Kaçmasında İlkyardım

Burun duvarına bastırarak kuvvetli bir nefes verme ile cismin atılması sağlanır,

Çıkmazsa 112

BOĞULMALAR

Vücuttaki dokulara yeterli oksijen gitmemesi nedeniyle dokularda bozulma meydana gelmesidir.

Boğulma Nedenleri

Bayılma ve bilinç kaybı sonucu dilin geriye kayması

Nefes borusuna sıvı, yabancı cisim 

Suda boğulma 

Asılma

Akciğerlerin zedelenmesi 

Gazla zehirlenme

Suda Boğulmalar

Nefes borusunda kasılmaya bağlı çok az su gider

Suda boğulanlarda özellikle soğuk havalarda 20-30 dakika geçse bile yapay solunum ve kalp masajına başlanmalıdır.

Suda boğulmalarda, ağızdan ağıza ya da ağızdan buruna solunuma su içerisinde iken başlanmalıdır. 

Suya atlama sonucu, boğulma riskinin yanısıra genel vücut travması ya da omurga kırıkları da akla gelmelidir. 

Boğulmalarda Genel Belirtiler

Nefes almada güçlük

Gürültülü, hızlı ve derin solunum

Ağızda balgam toplanması ve köpüklenme

Yüzde, dudaklarda ve tırnaklarda morarma

Genel sıkıntı hali, cevaplarda isabetsizlik ve kararsızlık

Bayılma

Boğulmalarda İlkyardım

Boğulma nedeni ortadan kaldırılır

Bilinç kontrolü 

ABC

112

Yaşam bulguları izlenir