Ölüm her canlının başına gelecek olan kaçınılmaz bir gerçektir. Bu süreçte insan hayatının son bulduğu, ölümle hayatın yer değiştirdiği ince çizgide kişiyi hayatta tutabilmek, tekrar hayata döndürebilmek için yapılması gereken hayati uygulamalar vardır. Bunların başında Temel Yaşam Desteği (TYD) gelir. Temel Yaşam Desteği ilkyardımcı sertifikası olan kişilerce olay yerinde yapılan kalp masajı ve suni teneffüs gibi önemli müdahaleleri içermektedir. Eğer TYD ye başlanmamışsa bu tarz vakalarda ambulansın yetişmesi ne yazık ki mümkün değildir. Zira en gelişmiş sistemlerde bile ambulansın olay yerine ulaşması belli bir süre almaktadır –ortalama 10 dk-. Bu süre insan hayatı için çok kritiktir ve eğer durmuş olan kalp ve nefes fonksiyonları bir ilkyardımcı tarafından devralınıp sürdürülmemişse dünyanın en iyi ambulansı da gelse en donanımlı hastanesine de götürülse ne yazık ki geri dönüşü çok nadirdir.
Hücrelerin yaşayabilmesi için oksijene ihtiyaç vardır; oksijensizliğe en hassas en tahammülsüz hücreler de beyinde bulunmaktadır. Beyin oksijensiz kaldığında 4-6 dk. daha yaşar sonra beyin hasar görmeye başlar. Sadece 10 dk gibi kısa bir sürede beyin ölümü gerçekleşir. Her ne kadar bazı istisnai durumlarda ya da soğuk ortamlarda (donma, boğulma gibi) bu süre uzasa da kalp durması vakalarında olay anında ilkyardım yapılmıamışsa hastanın yaşama şansı çok azdır.
Kalp durması ile birlikte bir de tıpta fibrilasyon diye tarif edilen kalbin elektriksel aktivitesindeki bozukluk da(kısaca seyirme, titreşim gibi ufak bir elektriksel aktivite varlığına rağmen kalbin kasılamaması, dolayısıyla kan gönderememsi durumu) yaşamsal fonksiyonların durmasına sebep olur. Bu durumda TYD’ye ilaveten tamamlayıcı olarak defibrilatör (elektro şok cihazı ) kullanmak gerekir. Bu cihaz oldukça etkili sonuçlar vermekte ve dakikalar içinde kalbin tekrar çalışmasını sağlamaktadır. Üstelik sağlık personelinin ambulanslarda ve hastanelerde kullandığı defibrilatör cihazının otomatik olanları ilkyardımcılar için üretilmiş ve olay yerinde güvenle kullanılmasına olanak sağlamıştır. Yaşamsal fonksiyonlar durduktan sonra müdahalesiz geçen her bir dakika hayatta kalma şansını %10 oranında azaltırken bu cihaz hayatta kalma şansını iki kat arttırmaktadır.(Kaynak :Kanada Kalp ve İnme Kuruluşu)
Ülkemizde henüz yaygın kullanılmamakla birlikte otomatik defibrilatörün yaygınlaşması hatta belki işyerleri, metro istasyonları, alışveriş merkezleri gibi kalabalık ortamlarda bulunmasının zorunlu hale getirilmesi ölümlerin azalması için hayati öneme sahip olabilir. Gelişmiş ülkelerde çok daha yaygın kullanılan otomatik defibrilatör yangın söndürücü tüpler gibi ihtiyaç halinde kullanılması için cam dolaplarda ilkyardım köşelerine konulabilecek mobil bir cihazdır. Bu cihazı ilkyardımcı sertifikası olan bireyler nasıl kullanacağına dair bir saatlik bir eğitim aldıktan sonra güvenle kullanabilir. AED diye de bilinen bu cihaz sirkulasyonun fazla olduğu işyerleri için (inşaat, turizm, film setleri gibi) aylık 79 USD gibi bir fiyata kiralanabilirken, daha oturmuş ve sabit işyerleri, holdingler bu cihazı satın alabilmektedir.
Bir işyerinin acil durumlara tam anlamıyla hazırlıklı olabilmesi için olay öncesinde ilkyardım eğitimi almış yeterli sayıda sertifikalı ilkyardımcı bulunması ve bu ilkyardımcıların kimler olduğunun herkesce bilinmesi için fotoğraflı bir panonun ilkyardım köşesine asılması gerekir. İlkyardım yaparken kullanılabilecek malzemeleri içeren ilkyardım çantasının ve sedyenin de bu köşeye konulması uygun olacaktır. Tüm bunlara ilave olarak en önemli aygıt olan otomatik defibrilatörün (AED) de bu ilkyardımcı köşesinde bulunması elzemdir. Unutulmamalıdır ki hastanelerin ve ambulansların yetişemeyeceği kalp durması durumunda iş işten geçmeden tek can simidimiz kalbin tekrar çalışmasını sağlayan bu cihazdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder